Kuna leśna tumak
(Martes martes)
Występowanie i siedlisko.
Kuna leśna występuje na terenie całej Europy, poprzez półwysep skandynawski, całą Europe
środkową oraz południową , a także większą cześć Azji.
Zamieszkuje tereny lesiste, w których tworzy gniazda w opuszczonych dziuplach lub
załomach skalnych.
Przy doborze siedliska wybiera raczej stare lasy mieszane.
U nas populacja tumaka jest niemal równomierna na terenie całego kraju i wykazuje ustabilizowany aczkolwiek niewysoki poziom.
Charakterystyka ogólna.
Kuna leśna tumak jest średniej wielkości drapieżnikiem nieco większym od kuny domowej.
Długość ciała wynosi 45 do 60 centymetrów a długość ogona około 20 centymetrów.
W różnych siedliskach, zależnych od lokalizacji geograficznej występują osobniki proporcjonalnie większe lub mniejsze.
Wśród kun leśnych występuje dymorfizm płciowy, samiec jest większy od samicy nawet do 30 procent.
Futerko kuny zmieniane jest dwa razy w roku.
W czasie zimy jest puszyste i lśniące, w czasie letnim krótkie .
W okresie zimy podeszwy łap porośnięte są również gęstym futrem, co powoduje, że kuna idąc po śniegu nie zapada się.
Podgardle tumaka ozdobione jest krawatem, w kolorystyce może być on żółty a czasem nawet wpadający w pomarańczowy.
Ogon kuny jest długi i puszysty a uszy stosunkowo duże i trójkątne.
Odżywianie.
Kuna leśna odżywia sie głównie pokarmem zwierzęcym.
Podstawa jej diety są głównie gryzonie, które mają największy wpływ na stan populacji tumaka.
Zazwyczaj rok po wysypie gryzoni, drastycznie zwiększa sie liczba młodych wyprowadzanych
przez kuny.
Jej przysmakiem są wiewiórki, które w ekwilibrystyczny sposób ściga po koronach drzew wykazując się niesamowitą zwinnością.
Żywi sie równie jajami, płazami, owadami oraz rybami.
Poluje zarówno na drzewach jak i na ziemi.
W okresie letnim przygotowuje zapasy na zimę zagrzebując pokarm w ziemi lub pozostawiając go w starych dziuplach.
Rozmnażanie i rozwój.
Cykl rozrodczy tumaka jest identyczny z cyklem kuny domowej.
Okres godów kuny przypada na miesiące czerwiec sierpień.
Wtedy żyjące samotnie samce i samice łączą się w pary. Samiec zwykle zapładnia więcej niż jedną samice.
Odgłosy wydawane w tym okresie mogą przypominać miauczenie kota.
Kopulacja odbywa się przeważnie w nocy.
Zapłodniona samica po około 275 dniach wydaje na świat potomstwo, przeważnie 3 do 4 ślepych i nieowłosionych młodych.
Ciąża u kun trwa bardzo długo, gdyż występuje tu wstrzymanie rozwoju płodu.
Młode osiągają dojrzałość w wieku 14 do 25 miesięcy, choć bywają przypadki, w których samica zachodzi w ciąże już w następnym roku po swoich narodzinach.
W około 10 tygodni po narodzinach młode opuszczają gniazdo aby w 13, 15 tygodniu pójść na swoje opuszczając na stałe rodzinny dom.
Zachowanie.
Aktywność dobowa kuny przypada na godziny nocne oraz wieczorne.
Są terytoria listami, przy czym areał osobniczy jest zazwyczaj mniejszy od terenu łowieckiego, przez co może dochodzić do rywalizacji o pokarm pomiędzy osobnikami ze sobą sąsiadującymi.
Tereny samic są dużo mniejsze od tych zajmowanych przez samce.
W okresie zimowym kiedy jest mniejsza dostępność pokarmu osobniki zaczynają wykazywać większa agresje wobec siebie, jak równie znakują teren częściej i w większej ilości miejsc.
Agresja ta tłumaczona jest jako chęć rozproszenia młodych kun zanim na świat przybędzie rzut nowego pokolenia.
Ekologia gatunku.
Tumak jest cennym ekologicznie gatunkiem utrzymującym wraz z innymi drapieżnikami stabilność w populacjach gryzoni.
Potrafi jednak dać sie we znaki na terenach, na których występują kuraki, gdyż ich jaja stają się bardzo często jej łupem.
Słowniczek
Niedokuna. – o młodej kunie.